22 stroomstations in Brabant en noord-Nederland risico op urenlang uitval

Op een koude decembermorgen in 2025 slaat de stroom uit in een wijk in Uden. De verwarming stopt, de koelkast begint te warmen, de lift blijft steken, en de supermarkt kan niet meer betalen. Dat is geen scenario uit een dystopische film — het is een mogelijkheid die Enexis Netbeheer op 8 oktober 2025 serieus waarschuwt. De netbeheerder, gevestigd in Arnhem, meldt dat 22 hoogspanningsstations in Noord-Brabant, Groningen, Drenthe, Overijssel en Limburg op extreme koude dagen kunnen overbelasten — met als gevolg stroomuitvallen van enkele uren. En dit is geen tijdelijke piek. Het is het begin van een nieuwe realiteit.

Van vijf naar 22: de schaalvergroting van het probleem

In juni 2025 waarschuwdde Enexis Netbeheer nog voor vijf kwetsbare stations — allemaal in Noord-Brabant. Nu? Elf in Brabant, en elf extra in de noordelijke provincies. Dat is een verdrievoudiging in slechts vier maanden. De reden? De energiebehoeften zijn explosief gestegen. Met meer dan 1,2 miljoen elektrische auto’s op de Nederlandse wegen (stand: derde kwartaal 2025) en duizenden huishoudens die hun gasverwarming vervangen door warmtepompen, is de pieklast op koude dagen niet meer te hanteren met de huidige infrastructuur. Maarten Noom, directeur Asset Management bij Enexis Netbeheer, zegt het zonder omwegen: “Als we daar niks aan doen, raakt het stroomnet op die momenten overbelast en treedt er schade op aan kabels of elektriciteitsstations, met langdurig stroomuitval tot gevolg.” Het is geen dreigement — het is een technische realiteit. De kabels zijn oud, de transformators zijn overbelast, en de piekuren zijn langer dan ooit.

Wanneer en hoe lang duurt het uitval?

De kritieke uren zijn duidelijk: tussen 07:00 en 10:00 ’s ochtends, als mensen opstaan, de verwarming aanzetten en hun elektrische auto’s opladen. En tussen 16:00 en 21:00 ’s avonds, als de hele familie thuiskomt, de kookplaat aangaat en de televisie aandoet. Op temperaturen onder nul graden is de vraag naar elektriciteit dan zo hoog dat het net niet meer kan meedoen. Wat gebeurt er dan? Enexis Netbeheer kan geen uitval voorkomen — “kan dit niet garanderen”, zegt het bedrijf. In plaats daarvan zal het in extreme gevallen controleerde afschakelingen toepassen: een tijdelijke, gerichte stopzetting van stroom in een gebied om de hele infrastructuur te redden. Dat duurt “enkele uren”, zegt Noom, tot de piek afneemt. Dat betekent: geen stroom, maar ook geen kapotgebrande transformator. En de gevolgen? Die zijn wijdverspreid. Internet valt uit. Elevators blijven steken. Koelkasten warmen op. Betalingsterminals werken niet. Ziekenhuizen moeten op back-up stroom zetten. En ASML? Dat grote halfgeleiderbedrijf in Eindhoven? Zonder stabiele stroom kan het productieproces stilleggen — met miljoenen verliezen per uur. “Of het nou een ziekenhuis is, of ASML of de bakker: we roepen bedrijven op om zich voor te bereiden,” benadrukt Noom.

Wat doet Enexis, en wat moet jij doen?

Enexis Netbeheer werkt aan oplossingen: extra beveiligingen installeren, kabels vervangen, transformators upgraden. Maar het is een marathon, geen sprint. De investeringen zijn miljarden waard — en de tijd dringt. Daarom roept het bedrijf bedrijven en burgers op om mee te doen. Bedrijven kunnen zich aanmelden voor een “piekverlagingprogramma”: ze verminderen hun verbruik in de kritieke uren, en krijgen daarvoor een vergoeding. Voor huishoudens is de boodschap eenvoudig: laad je auto niet tussen 17:00 en 20:00. Gebruik wasmachine en droger in de nacht of op een warmere dag. En houd een zaklamp bij de hand — zoals de titel al zegt. Niet als een curiositeit, maar als een noodzaak. Maar het gaat verder. Controleer je medische apparatuur. Zorg dat je mobiel volgeladen is. Houd wat niet-verdergaande voedselvoorraad klaar. En denk niet: “Dat gebeurt niet bij mij.” In Uden, in Heerlen, in Groningen — het kan overal gebeuren waar de stroomkabels oud zijn en de vraag hoog.

Waarom is dit nu, en niet eerder?

Dit is geen toeval. Het is het resultaat van drie krachten die samenknallen: 1. Elektrificatie van verwarming: Tientallen duizenden huishoudens switchen van gas naar warmtepompen — wat de winterpiek verhoogt. 2. Elektrische auto’s: Een stijgende curve. In 2020 waren er 150.000. In 2025: 1,2 miljoen. En dat zijn alleen de geregistreerde. 3. Oude infrastructuur: De meeste kabels en stations zijn gebouwd in de jaren ’70 en ’80 — voor een tijd zonder elektrische auto’s en warmtepompen. En het wordt erger. Enexis Netbeheer schat dat de pieklast in 2030 30% hoger zal zijn dan in 2025 — als niets verandert. En het is niet alleen de winter. In de zomer van 2024 waarschuwdde hetzelfde bedrijf al voor overbelasting tijdens hittegolven — toen de luchtconditionering de netten onder druk zette. Dit is geen winterprobleem. Het is een energieprobleem. En het is permanent.

Wat komt er nu?

De hoogste risicoperiode loopt van 1 december 2025 tot 28 februari 2026. Geen specifieke data zijn vastgelegd — maar de waarschuwing is duidelijk: wees voorbereid. De provincies zijn onder intensieve monitoring. Enexis Netbeheer werkt samen met de overheid en netbeheerders als Liander en Stedin — maar alleen de gebieden onder Enexis zijn direct bedreigd. De boodschap van Maarten Noom is duidelijk: “Het lijkt erop dat we de komende winters en zomers te maken hebben met mogelijke overbelasting op een toenemend aantal plekken in het stroomnet.” We kunnen niet meer wachten op de volgende hittegolf of koude front. We moeten nu handelen — als gezinnen, als bedrijven, als samenleving.